De ECB verzamelt betalingsverkeerstatistieken met drie hoofddoelen. Ten eerste om een overzicht te krijgen van de wereld van betaalinstrumenten en -diensten in het eurogebied in termen van aantallen, waarden en gebruikte instrumenten. Ten tweede om trends en ontwikkelingen op de Europese markt voor retail betalingen te identificeren ter ondersteuning van beleidsbeslissingen. En als derde om een ​​overzicht van frauduleuze betalingstransacties te krijgen en het gebruik en de effectiviteit van sterke klantauthenticatie te beoordelen met als doel om gebruikers te beschermen tegen fraude.

De vernieuwde taxonomie geeft de ECB handvatten bij het realiseren van het eerste en het derde doel. Ook creëert de taxonomie één Europese standaard voor alle betaalinstellingen. De nadruk ligt daarbij op het vergroten van de groep rapportageplichtige betaalinstellingen en het inzichtelijker maken van fraude-informatie.

Vijf impactvolle veranderingen

1. Onder de nieuwe verordening vervalt de volledige vrijstelling van de rapportageverplichting. Dit betekent dat een significante groep van betaalinstellingen (PSP’s) nu ook rapportageplichtig is, zoals blijkt uit het bovenstaand overzicht. In artikel 4 van de voorgaande verordening staat dat betaalinstellingen volledig kunnen worden vrijgesteld van alle rapportageverplichtingen. Met ingang van het herziene artikel 4 kan een vrijstelling alleen worden gegeven voor een gedeelte van de rapportageverplichtingen. Op basis van criteria in artikel 4 toetst DNB of een gedeeltelijke vrijstelling kan worden verleend.
2. Met de nieuwe verordening vervalt de vrijheid van nationale banken om zelf te bepalen hoe vaak, hoe veel en wanneer betaalinstellingen moeten rapporteren. DNB kan dit dus niet meer zelf bepalen.
3. De meeste betaaldiensten hebben dezelfde definitie in de PAY-taxonomie als in de PSD2 frauderapportage. Het verschil ligt echter in het detailniveau. Zo vereist de nieuwe rapportage enerzijds een uitsplitsing van de EEA landen (per land), en anderzijds een opgave van zowel de counterparty country/group als de terminal location bij kaartbetalingen, ongeacht of de betaling op afstand is of niet.
4. Ook als een betaalinstelling geen activiteiten heeft, maar wel over een vergunning van DNB beschikt, is deze nu rapportageplichtig. Deze dient een zogeheten nil report te uploaden.
5. Compliance officers van AISP’s moeten het aantal klanten per land rapporteren.

Wat betekent dit voor jou als compliance officer

Als compliance officer is het vooral van belang in kaart te brengen wat de delta is tussen de huidige en de nieuwe rapportageverplichting voor jouw bedrijf; Als je bedrijf voorheen genoot van een rapportage vrijstelling, dan betekent dit dat er vanaf nu een nieuwe rapportage bijkomt; Voor bepaalde betaalinstellingen die een gedeeltelijke vrijstelling hadden wordt nu de volledige rapportage verplicht; Voor betaalinstellingen waarvoor de rapportageplicht niet wijzigt, verandert de frequentie en het detailniveau van de rapportage.

Het is als instelling van belang om tijdig op de veranderingen voorbereid te zijn. Het is de taak van de compliance officer om bewustzijn te creëren van de verplichting bij het bestuur en binnen het bedrijf. De compliance officer moet zorgen dat alle benodigde data in het bedrijf beschikbaar is om de rapportage volledig in te kunnen vullen. En natuurlijk heeft de compliance officer de verantwoordelijkheid om te zorgen dat de rapportage op tijd bij de DNB wordt ingediend.  De taxonomie is daarmee de volgende uitdaging voor alle compliance officers van betaalinstellingen in Nederland.

Welke rapportage is voor jouw bedrijf van toepassing?

In de brief van de DNB staat aangegeven welke rapportage modules voor een bepaald bedrijf verplicht zijn. De modules kunnen worden gevonden op de website van de DNB. In het geval van een vrijstelling bij de nieuwe verordening hoeft een betaalinstelling alleen module PAY-D te rapporteren. Deze module vraagt minder informatie op en hoeft slechts jaarlijks te worden gerapporteerd. De deadline voor de eerste PAY-D rapportage is K4 2022.  Wanneer een betaalinstelling geen vrijstelling heeft moet de betaalinstelling zowel module PAY-CH (elk half jaar) als PAY-CQ (elk kwartaal) rapporteren. De deadlines voor deze modules zijn respectievelijk Q1 en Q2 van 2022.

De nieuwe verordening heeft als gevolg dat de huidige rapportage modules, PMTS-M, PMTS-O en PMTS-G, worden uitgefaseerd. Sinds 2022 vormen de volgende nieuwe modules de bron voor wettelijke verplichtingen en mogelijke nieuwe producten.

Dit is een artikel van Kaj van der Peet, consultant bij Enigma Consulting.

Begin december 2021 kondigde de Europese Commissie aan dat zij haar nieuwste wetgevingsvoorstel met betrekking tot cryptodienstverlening voor zal leggen aan het Europese parlement ter goedkeuring. Dit voorstel, een herziening van de in 2015 geïntroduceerde funds transfer regelgeving, betreft een onderdeel van de integrale aanpak van de Commissie tegen witwassen en terrorismefinanciering en heeft als doel om invulling te geven aan de zogenaamde travel rule recommendation van de Financial Action Task Force.

Alhoewel de Commissie nog geen formele tijdslijnen heeft vastgesteld voor de implementatie van de wetswijziging zal deze naar verwachting tezamen met het eerder aangekondigde Markets in Crypto-Assets (MiCA) voorstel geïmplementeerd worden. Dit betekent dat cryptodienstverleners naar alle waarschijnlijkheid tot 2024 zullen hebben om de benodigde wijzigingen te implementeren.

Nieuwe eisen voor het verrichten en ontvangen van cryptotransfers

Het voornaamste gevolg van de voorgestelde wetswijzing zal zijn dat het reguleringskader tussen betaaldienstverleners en cryptodienstverleners gelijk wordt getrokken ten aanzien van het meesturen van informatie bij het verwerken van transacties. Dit betekent dat voor cryptodienstverleners aanvullende eisen zullen gaan gelden voor het versturen van zowel crypto-transfers als fiat betalingen, voor het ontvangen van deze betalingen, alsmede voor het vasthouden en blokkeren van transacties die niet aan de gestelde eisen voldoen.

Voor het versturen van cryptotransfers, alsook fiat betalingen naar andere cryptodienstverleners, eist de wetswijzing dat cryptodienstverleners de volgende informatie-elementen mee te sturen;

1. De volledige naam van de cliënt;
2. Het accountnummer van de cliënt, indien deze cliënt een account aanhoudt bij de dienstverlener;
3. Het adres, een officieel persoonlijk identificatienummer, het identificatienummer óf de datum en plek van geboorte van de cliënt van de dienstverlener;
4. De volledige naam van de begunstigde van de transactie; en
5. Het accountnummer van de begunstigde, indien de begunstigde een account aanhoudt bij de dienstverlener van de begunstigde;

Iedere cryptodienstverlener die een transactie ontvangt van een andere cryptodienstverlener dient daarbij te controleren of de onder element 4 en 5 beschreven informatie aanwezig en compleet is. Betalingen waarbij deze informatie, gedeeltelijk of volledig, ontbreekt kunnen niet geaccepteerd worden door een ontvangende cryptodienstverlener.

Naast deze strenge eisen biedt de wetswijziging ook een mogelijkheid om minder informatie mee te sturen. Om te kwalificeren voor deze lichtere informatieplicht moet, naast een aantal aanvullende kenmerken, de waarde van de uitgaande transfer, of de totaalwaarde van gerelateerde transfers minder zijn dan € 1.000. Indien een transactie kwalificeert onder deze lichtere informatieplicht dienen enkel de eerste twee informatie-elementen aanwezig te zijn bij een uitgaande betaling.

Ongeacht of een instelling gebruik maakt van deze lichtere informatieplicht geldt voor iedere transactie dat de ontvangen en verstuurde informatie vastgelegd moet worden voor minimaal vijf jaar, en indien verzocht, overhandigd dient te worden aan toezichthouders en opsporingsinstanties.

Uitdagingen voor de sector

De praktische implementatie van de eisen uit de wetswijziging vragen een vergaande herziening van de huidige werkwijzen van cryptodienstverleners en zullen een uitdaging vormen voor de gehele sector.

Technische uitdagingen

Een van deze uitdagingen is de gelijktrekking van het wettelijke speelveld tussen betaaldienstverleners en cryptodienstverleners, ongeacht de verschillen in de huidige betaalinfrastructuur. Naast het ontwikkelen van processen en procedures om transactie-informatie te verzamelen en te controleren, zullen cryptodienstverleners een werkwijze en infrastructuur moeten ontwikkelen waarmee deze informatie gedeeld kan worden met andere cryptodienstverleners. De wetswijziging specifieert hierbij dat alhoewel de wijze waarop de informatie verstrekt dient te worden vormvrij is, deze in ieder geval onmiddellijk en veilig gedeeld moet worden met andere cryptodienstverleners. Momenteel is een systeem dat aan deze eisen voldoet nog niet voorhanden. Daar waar betaaldienstverleners gebruik kunnen maken van het SWIFT systeem voor hun betaalstromen, bestaat een soortgelijk systeem niet voor cryptodienstverleners. Het meesturen van de vereiste informatie in de transactie zelf kan hiervoor bieden, maar dit zal vanwege de blocksize en gas fees van veel populaire blockchains praktisch niet uitvoerbaar zijn of resulteren een onacceptabele belasting van het netwerk.

Anonimiteit

Naast de praktische implementatie van de wetwijzing zal deze ook een bedreiging vormen voor de dienstverlening van partijen gericht op privacy en anonimiteit. Alhoewel de wetswijziging peer to peer transacties expliciet uitsluit, valt het aanbieden van custodian wallets en het verwerken van transacties van, en naar, deze wallets door een externe dienstverlener wel binnen de reikwijdte van de wet.  Naar verwachting zal dit stevige implicaties hebben voor cryptodienstverleners gespecialiseerd in het aanbieden van anonieme wallets alsmede het versturen of collecteren van transacties met privacy coins. Deze partijen zullen, om te voldoen aan de wetswijziging, hun cliënten onderhevig moeten stellen aan KYC-processen en hun transactieverkeer van de vereiste gegevens voorzien; een verplichting die haaks staat op de privacy gerichte dienstverlening van deze partijen.

Praktische uitdagingen

De uitvoerbaarheid van de wetswijziging zal een uitdaging vormen voor alle spelers binnen de sector. De aankomende wetswijziging betreft een Europese verordening en zal daarmee gelden voor elke in een lidstaat gevestigde alsmede opererende cryptodienstverlener. Dit betekent dat niet enkel Europese spelers aan de wijziging dienen te voldoen, maar ook niet-Europese dienstverleners actief in de Europese markt. Echter, in tegenstelling tot het gebruikelijke betalingsverkeer, is het voor cryptodienstverleners onmogelijk om aan de hand van een wallet-adres vast stellen wie de uitgevende partij van dit adres is, en of deze is uitgegeven door een in Europa gevestigde of actieve dienstverlener. Alhoewel commerciële partijen hier waarschijnlijk een oplossing voor zullen bieden op termijn, zal de wetswijzing ongetwijfeld tot een aanvullende lastenverzwaring leiden voor cryptodienstverleners en de toegangsdrempel tot toetreding binnen de sector verder verhogen.

Bent u geïnteresseerd in de impact van deze wetswijziging op uw bedrijfsvoering of heeft u hulp nodig bij de compliance vereisten van uw (crypto-)bedrijf?

Neem contact met ons op:

[email protected] of kijk op www.enigmaconsulting.nl