Begin december 2021 kondigde de Europese Commissie aan dat zij haar nieuwste wetgevingsvoorstel met betrekking tot cryptodienstverlening voor zal leggen aan het Europese parlement ter goedkeuring. Dit voorstel, een herziening van de in 2015 geïntroduceerde funds transfer regelgeving, betreft een onderdeel van de integrale aanpak van de Commissie tegen witwassen en terrorismefinanciering en heeft als doel om invulling te geven aan de zogenaamde travel rule recommendation van de Financial Action Task Force.

Alhoewel de Commissie nog geen formele tijdslijnen heeft vastgesteld voor de implementatie van de wetswijziging zal deze naar verwachting tezamen met het eerder aangekondigde Markets in Crypto-Assets (MiCA) voorstel geïmplementeerd worden. Dit betekent dat cryptodienstverleners naar alle waarschijnlijkheid tot 2024 zullen hebben om de benodigde wijzigingen te implementeren.

Nieuwe eisen voor het verrichten en ontvangen van cryptotransfers

Het voornaamste gevolg van de voorgestelde wetswijzing zal zijn dat het reguleringskader tussen betaaldienstverleners en cryptodienstverleners gelijk wordt getrokken ten aanzien van het meesturen van informatie bij het verwerken van transacties. Dit betekent dat voor cryptodienstverleners aanvullende eisen zullen gaan gelden voor het versturen van zowel crypto-transfers als fiat betalingen, voor het ontvangen van deze betalingen, alsmede voor het vasthouden en blokkeren van transacties die niet aan de gestelde eisen voldoen.

Voor het versturen van cryptotransfers, alsook fiat betalingen naar andere cryptodienstverleners, eist de wetswijzing dat cryptodienstverleners de volgende informatie-elementen mee te sturen;

1. De volledige naam van de cliënt;
2. Het accountnummer van de cliënt, indien deze cliënt een account aanhoudt bij de dienstverlener;
3. Het adres, een officieel persoonlijk identificatienummer, het identificatienummer óf de datum en plek van geboorte van de cliënt van de dienstverlener;
4. De volledige naam van de begunstigde van de transactie; en
5. Het accountnummer van de begunstigde, indien de begunstigde een account aanhoudt bij de dienstverlener van de begunstigde;

Iedere cryptodienstverlener die een transactie ontvangt van een andere cryptodienstverlener dient daarbij te controleren of de onder element 4 en 5 beschreven informatie aanwezig en compleet is. Betalingen waarbij deze informatie, gedeeltelijk of volledig, ontbreekt kunnen niet geaccepteerd worden door een ontvangende cryptodienstverlener.

Naast deze strenge eisen biedt de wetswijziging ook een mogelijkheid om minder informatie mee te sturen. Om te kwalificeren voor deze lichtere informatieplicht moet, naast een aantal aanvullende kenmerken, de waarde van de uitgaande transfer, of de totaalwaarde van gerelateerde transfers minder zijn dan € 1.000. Indien een transactie kwalificeert onder deze lichtere informatieplicht dienen enkel de eerste twee informatie-elementen aanwezig te zijn bij een uitgaande betaling.

Ongeacht of een instelling gebruik maakt van deze lichtere informatieplicht geldt voor iedere transactie dat de ontvangen en verstuurde informatie vastgelegd moet worden voor minimaal vijf jaar, en indien verzocht, overhandigd dient te worden aan toezichthouders en opsporingsinstanties.

Uitdagingen voor de sector

De praktische implementatie van de eisen uit de wetswijziging vragen een vergaande herziening van de huidige werkwijzen van cryptodienstverleners en zullen een uitdaging vormen voor de gehele sector.

Technische uitdagingen

Een van deze uitdagingen is de gelijktrekking van het wettelijke speelveld tussen betaaldienstverleners en cryptodienstverleners, ongeacht de verschillen in de huidige betaalinfrastructuur. Naast het ontwikkelen van processen en procedures om transactie-informatie te verzamelen en te controleren, zullen cryptodienstverleners een werkwijze en infrastructuur moeten ontwikkelen waarmee deze informatie gedeeld kan worden met andere cryptodienstverleners. De wetswijziging specifieert hierbij dat alhoewel de wijze waarop de informatie verstrekt dient te worden vormvrij is, deze in ieder geval onmiddellijk en veilig gedeeld moet worden met andere cryptodienstverleners. Momenteel is een systeem dat aan deze eisen voldoet nog niet voorhanden. Daar waar betaaldienstverleners gebruik kunnen maken van het SWIFT systeem voor hun betaalstromen, bestaat een soortgelijk systeem niet voor cryptodienstverleners. Het meesturen van de vereiste informatie in de transactie zelf kan hiervoor bieden, maar dit zal vanwege de blocksize en gas fees van veel populaire blockchains praktisch niet uitvoerbaar zijn of resulteren een onacceptabele belasting van het netwerk.

Anonimiteit

Naast de praktische implementatie van de wetwijzing zal deze ook een bedreiging vormen voor de dienstverlening van partijen gericht op privacy en anonimiteit. Alhoewel de wetswijziging peer to peer transacties expliciet uitsluit, valt het aanbieden van custodian wallets en het verwerken van transacties van, en naar, deze wallets door een externe dienstverlener wel binnen de reikwijdte van de wet.  Naar verwachting zal dit stevige implicaties hebben voor cryptodienstverleners gespecialiseerd in het aanbieden van anonieme wallets alsmede het versturen of collecteren van transacties met privacy coins. Deze partijen zullen, om te voldoen aan de wetswijziging, hun cliënten onderhevig moeten stellen aan KYC-processen en hun transactieverkeer van de vereiste gegevens voorzien; een verplichting die haaks staat op de privacy gerichte dienstverlening van deze partijen.

Praktische uitdagingen

De uitvoerbaarheid van de wetswijziging zal een uitdaging vormen voor alle spelers binnen de sector. De aankomende wetswijziging betreft een Europese verordening en zal daarmee gelden voor elke in een lidstaat gevestigde alsmede opererende cryptodienstverlener. Dit betekent dat niet enkel Europese spelers aan de wijziging dienen te voldoen, maar ook niet-Europese dienstverleners actief in de Europese markt. Echter, in tegenstelling tot het gebruikelijke betalingsverkeer, is het voor cryptodienstverleners onmogelijk om aan de hand van een wallet-adres vast stellen wie de uitgevende partij van dit adres is, en of deze is uitgegeven door een in Europa gevestigde of actieve dienstverlener. Alhoewel commerciële partijen hier waarschijnlijk een oplossing voor zullen bieden op termijn, zal de wetswijzing ongetwijfeld tot een aanvullende lastenverzwaring leiden voor cryptodienstverleners en de toegangsdrempel tot toetreding binnen de sector verder verhogen.

Bent u geïnteresseerd in de impact van deze wetswijziging op uw bedrijfsvoering of heeft u hulp nodig bij de compliance vereisten van uw (crypto-)bedrijf?

Neem contact met ons op:

[email protected] of kijk op www.enigmaconsulting.nl  

Het Noord-Hollandse FinMaster levert boekhoudsoftware aan mkb-bedrijven en ondernemers in uiteenlopende branches. Met de cloudapplicatie van het bedrijf kunnen gebruikers hun financiële en verkoopadministratie bijhouden. Accountantskantoren gebruiken de tool om met hun klanten samen te werken.

Met de zogeheten ‘dienst 8’-vergunning van De Nederlandsche Bank biedt FinMaster de mogelijkheid toegang te krijgen tot het uitlezen van betaaltransacties van klanten, zowel consumenten als bedrijven. Hiermee kan het bedrijf zijn dienstverlening optimaliseren en besparen klanten veel tijd.

Krista de Rooi, bestuurder bij FinMaster, legt uit waarom het bedrijf een PSD2-vergunningsaanvraag indiende. “Als innovatieve boekhoudapplicatie ben je altijd op zoek naar ontwikkelingen om het administratieproces voor klanten zo eenvoudig en snel mogelijk te maken.”

“Met deze licentie kunnen we onze klanten helpen door rechtstreeks vanuit hun eigen zakelijke betaalrekening mutaties in onze applicatie te administreren. Vanzelfsprekend alleen met toestemming van de klant.”

Om de aanvraag in goede banen te leiden – het aanvragen van een PSD2-vergunning is een omvangrijk en gecompliceerd traject – schakelde FinMaster de kennis in van Enigma Consulting.

Paul Jans, managing director van Enigma Consulting, over het behalen van de vergunning: “FinMaster laat zien dat niet alleen de grote spelers in de boekhoudsoftware de merites van een PSD2-vergunning omarmen. FinMaster is de uitdaging aangegaan en heeft dit met verve gedaan, wat blijkt uit de verlening van de vergunning.”

Volgens Jans mag FinMaster zich tot de voorlopers onder de boekhoudsoftwarepartijen rekenen, omdat het de automatische boekhoudkoppeling beschikbaar stelt voor alle soorten klanten, waaronder bv’s.

“We zien dat slechts een selecte club aan boekhoudpakketten met een PSD2-vergunning het aandurft om de rekeninginformatiedienst ook voor grotere klanten beschikbaar te stellen, met name vanwege de verscherpte KYC-eisen”, legt hij uit. “FinMaster heeft hiervoor passende processen ingericht waardoor ook mkb-ondernemingen met meerdere administraties kunnen profiteren van de automatische bankkoppeling.”

Open betaalmarkt

Met de PSD2-regelgeving wil de Europese Commissie innovatie en concurrentie stimuleren in de Europese betaalmarkt en ook de veiligheid van het betaalverkeer verbeteren.

Enigma Consulting is een specialist in het domain. Zo begeleidde het adviesbedrijf eerder ook de PSD2-aanvragen van MoneyMonk, Wolters Kluwer Tax & Accounting en Flow Your Money. Ook adviseert het financiële instellingen over hun PSD2 en open banking strategie.